Održana EU – Zapadni Balkan konferencija o medijskoj pismenosti 2025
EU – Zapadni Balkan konferencija o medijskoj pismenosti 2025 održana je 17. novembra 2025. godine u Skoplju, okupljajući više od stotinu novinara/ki, urednika/ca, fact-checkera/ki, istraživača/ica, državnih institucija i predstavnika/ca diplomatske zajednice iz cijelog regiona i Evropske unije. Konferenciju organizuju Delegacija Evropske unije u Sjevernoj Makedoniji i Evropska služba za vanjsko djelovanje (EEAS), a predstavlja regionalni događaj posvećen jačanju medijske pismenosti, otpornosti na dezinformacije i izgradnji pouzdanih informacionih okruženja.
Foto: EU – Western Balkans Media Literacy Conference 2025
Ovogodišnja konferencija označila je i otvaranje „Dana medijske pismenosti 2025“ u Sjevernoj Makedoniji, koji traju od 17. do 24. novembra. Kroz panele, interaktivne sesije i radionice, učesnici/e su razmatrali ključne izazove u dinamičnom informacionom okruženju, uključujući odgovornost platformi, rodno i naučno zasnovane dezinformacije, AI-generisane manipulacije informacijama i medijske navike mlađih generacija. Program je reflektovao posvećenost EEAS-a pri jačanju integriteta informacijskog prostora u regionu i prenosio teme UNESCO-ove Globalne sedmice medijske i informacijske pismenosti 2025 pod sloganom „Minds Over AI – MIL in Digital Spaces“.
Foto: EU – Western Balkans Media Literacy Conference 2025
Na jednom od panela, „Social media platforms and (F)IMI: Part of the problem and part of the solution“, govorila je i Maida Ćulahović, koordinatorica politika u UG „Zašto ne“. Ćulahović je predstavila šta je do sada urađeno u pogledu „prevođenja“ EU inicijativa poput Digital Services Act (DSA) u regionalne prakse te istakla postojeće napore civilnog društva prema platformama, vladama i EU institucijama. Naglasila je da usklađivanje sa DSA zahtijeva mnogo više od pukog prenošenja zakona – potrebna je jasna, sistematična i dugoročna strategija koju većina zemalja regiona još uvijek nema. Također je podcrtala da primjena DSA ne može uspjeti bez izgradnje šireg ekosistema u kojem institucije za nadzor imaju kapacitete i nezavisnost, a civilno društvo, istraživačke organizacije i pouzdani prijavitelji adekvatnu podršku. Posebno je naglasila važnost dosljednog i jasnog vođenja od strane Evropske komisije, kao i regionalno koordinisanog pristupa, te pozdravila činjenicu to što inicijativa European Democracy Shield, koju je Evropska komisija nedavno predstavila, svoje zaštitne mehanizme proširuje i na zemlje kandidatskog statusa.
Foto: EU – Western Balkans Media Literacy Conference 2025
Kao važan uvid za regiju, panelista Julian Ringhof (DG Connect, Evropska komisija) poručio je da će podrška usklađivanju sa DSA u zemljama kandidatima biti jedan od prioriteta Komisije u 2026. godini. Istakao je da regulacija online platformi neće biti moguća bez snažnog učešća civilnog društva, koje će igrati važnu ulogu u nadgledanju primjene propisa i jačanju buduće regulative.
Konferencija je održana u partnerstvu sa mrežom Europe House i organizacijom Tactical Tech, uz prateću izložbu “AI & Us”, koja istražuje odnos ljudi i vještačke inteligencije u savremenom informacionom prostoru. Događaj je dodatno povezao perspektive EU i Zapadnog Balkana, naglašavajući zajedničke demokratske vrijednosti i potrebu za održivim, otpornim i inkluzivnim medijskim okruženjem u regionu.