Analiza Istinomjera: Da li Milorad Dodik poručuje građanima cijele BiH da će vraćati dug RS?
Istraživački tim UG “Zašto ne” i Istinomjera je napravio analizu nakon izjave Milorada Dodika da je zaduženost RS samo 650 EUR po glavi stanovnika.
U dodatku je analiza Istinomjera:
Predsjednik Republike Srpske (RS), Milorad Dodik je prilikom otvaranja vodovoda u Maglajanima kod Laktaša, istakao da je Republika Srpska danas sa 650 eura najmanje zadužena po glavi stanovnika, što kako smatraju u opoziciji ne odgovara realnom stanju duga u ovom entitetu.
Istrazivački tim Istinomjer.ba i Razglasaj.ba portala je istražio istinitost ovih navoda i došao do podataka iz kojih se mogu izvući zaista interesantne pretpostavke. Naime, poređenjem podataka dolazimo do zaključka da bi jedini način da ovakva konstatacija ima smisla bio da gospodin Dodik dug Republike Srpske dijeli po glavi stanovnika BiH, tj. podjednako i na građane/ke RS i FBiH.
Poslanik Partije demokratskog progresa (PDP) u Narodnoj Skupštini RS, Branislav Borenović kaže kako Vladajuća koalicija svaki dan manipuliše podacima i da se nekorektnim izvještavanjem javnosti stvara lažna slika.
“Mislim da to nije tačno i da se iz godine u godinu, ne samo građani, nego i cijela RS kontinuirano zadužuje i to postaje potpuno nekontrolisano i ne postoji nikakva strategija kako i na koji način to raditi. Mi već imamo situaciju da se ove godine u rebalansu budžeta za 2011. godinu po prvi put primičemo granici da je godišnji anuitet otplate duga blizu 18% zakonskog nivoa u odnosu na domaće prihode što faktički znači da se danas na otplatu kredita izdvaja 17,6% od ukupnih domaćih prihoda što je kritična granica i što pokazuje da se RS iz godine u godinu dodatno zadužuje”, rekao je Borenović za Istinomjer.
Prema “Informaciji o dugu RS sa stanjem na dan 31.12.2010. godine”, ukupan spoljni dug je do ovog datuma iznosio 3.544.040.000 KM, a trenutna Vlast je od 2006. godine zadužila RS za 1,7 milijarde KM.
Prema procjenama Republičkog zavoda za statistiku RS u ovom entitetu trenutno živi 1 433 038 stanovnika. Ako bismo ukupno stanje spoljnog duga podijelili sa brojem stanovnika dobili bismo cifru od 2473 KM duga po glavi stanovnika RS, a što iznosi 1269 eura. Iz ovog obračuna se vidi da je Milorad Dodik u svojoj izjavi naveo gotovo duplo manju cifru duga u RS.
Potrebno je dodati da se samo u ovoj godini Vlada RS dodatno zadužila za blizu milijardu KM pa bi ukupan dug ovog entiteta iznosio oko 4 600 000 000 KM.
Međutim, ukoliko uzmemo ovaj iznos duga kao osnovu, i uporedimo ga sa brojem stanovnika u cijeloj BiH (prema Agenciji za statistiku BiH – 3.843.126), vidimo da bi onda zapravo dug Republike Srpske po glavi stanovnika cijele Bosne i Hercegovine bio u rangu onoga što je gospodin Dodik rekao. Pitamo se onda da onda Dodik, kada se referira na dug “po glavi stanovnika”, zapravo ne misli na sve stanovnike BiH i na taj način šalje poruku svima u BiH kako će svi oni vraćati dug napravljen od strane Vlade Republike Srpske? Ako stvari realno sagledamo, ovo nije nemoguć scenario, budući da servisiranje spoljnog duga jeste obaveza koja je u ingerencijama državnog nivoa vlasti, kao i da ovu obavezu, u slučaju da RS to ne može, svakako mora preuzeti neko unutar BiH.
Ekonomska analitičarka Svetlana Cenić smatra da u RS ne živi više od 1 200 000 stanovnika pa bi tako trenutni dug po glavi stanovnika iznosio 3 833 KM. Cenić dodaje da i ovakvo stanje duga nije kompletno te da je u obzir potrebno uzeti još činjenica.
“Da biste znali opterećenje građana RS, morate uzeti u obzir i kumulisani deficit budžeta, koji sada iznosi 1,1 milijardu (od čega je samo ova kontinuirana vlast od 2006. godine napravila 800 miliona), a zatim morate dodati dugove opština i javnih preduzeća. Na sve ovo treba dodati unutrašnji dug, a onda na kraju koliko u prosjeku duguje svaki građanin komercijalnim bankama po osnovu kredita i kartica, a koliko maloprodaji po osnovu potrošačkih kredita. Mislim da je tek tada slika kompletna, zbog čega već godinama upozoravam kuda se srlja i koja je pogubnost ovakve politike”, kaže Cenić.
Svetlana Cenić napominje i da je ova vlast 2006. godine zatekla budžetski suficit i nekih 129 miliona na računima, te da su dobili Telekom i pripremljen PDV.
Prema istoj informaciji o stanju duga RS i u skladu sa zakonskim propisima koji definišu unutrašnji dug, stanje projektovanog unutrašnjeg duga Republike Srpske na dan 31.12.2010. godine iznosi 1.347,48 miliona KM.
(Istinomjer.ba)